Δημοσιεύτηκε στην ψηφιακή εφημερίδα Ipaper
Συνέντευξη του Ελευθέριου Ποταμιανού
Η στέγαση, είναι ένα από τα πιο πιεστικά προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας. Η εύρεση κατοικίας, με προσιτό ενοίκιο, γίνεται όλο και πιο δύσκολη και μετατρέπεται σε εφιάλτη. Ο Πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αττικής Ελευθέριος Ποταμιάνος, προτείνει λύσεις σε μία κρίση, που μοιάζει αδιέξοδη….
Γιατί στην Ελλάδα επιμένει η στεγαστική κρίση; Ποιοι παράγοντες εντείνουν το πρόβλημα;
Η στεγαστική κρίση που μαστίζει την ελληνική κτηματαγορά είναι αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης της προηγούμενης δεκαετίας . Τα αρνητικά αποτελέσματα άργησαν να φανούν, όμως εδώ και τρία χρόνια είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας. Μερικοί από τους παράγοντες που δημιούργησαν αλλά και επιτείνουν το πρόβλημα, είναι το αυξημένο κόστος διαβίωσης γενικότερα, η σημαντική μείωση του ποσοστού ιδιοκατοίκησης, η αλλαγή κουλτούρας σε σχέση με την ιδιοκτησία από την νέα γενιά (αντίθετα με τις δεκαετίες 70,80,90), η Αστυφιλία, η στεγαστική πολιτική με λάθος στόχευση.
Σε ποιο βαθμό η αξιοποίηση των κενών ακινήτων θα μπορούσε να αναχαιτίσει το κόστος στέγασης; Η ρύθμιση φοροαπαλλαγής των μισθωμάτων για όσους ιδιοκτήτες μισθώνουν κενές κατοικίες δεν θεωρείται σημαντικό κίνητρο;
Οι γενικότερες πληροφορίες που έχουν διαρρεύσει μιλούν για 700 με 750.000 κλειστά ακίνητα. Οι πληροφορίες αυτές αν και έχουν προέλθει από επίσημα κυβερνητικά χείλη δεν περιέχουν μια σημαντική πληροφορία, αυτήν της συγκέντρωσης ενός μεγάλου αριθμού ακινήτων στο Δημόσιο γενικότερα , στα χαρτοφυλάκια Τραπεζών, σε ιδιωτικά funds , σε δικαστικές διαμάχες που τα κρατούν κλειστά για πολλά χρόνια αλλά και σε ιδρύματα. Η διακράτηση κλειστών ακινήτων από ιδιώτες σίγουρα υπάρχει αλλά νομίζω ότι ο μεγάλος όγκος των κλειστών ακινήτων βρίσκεται σε συγκεκριμένα “χέρια” και ίσως από εκεί θα έπρεπε να είχε ξεκινήσει και η προσπάθεια απεγκλωβισμού χιλιάδων οικιστικών ακινήτων. Η φοροαπαλλαγή και γενικότερα η μείωση των φόρων ακινήτων, είναι σίγουρα για τους ιδιώτες ένα πολύ σημαντικό κίνητρο αλλά δεν είναι από μόνο του αρκετό για να βοηθήσει και να επιλύσει το πρόβλημα.
Θα ήταν λύση ο έλεγχος των ενοικίων; Ο περιορισμός των αυξήσεων στα συμβόλαια ή η επιβολή ανώτατων τιμών;
Γενικότερα η επιβολή μέτρων όπως το ανώτατο πλαφόν στην διατίμηση ενοικίων θα ήταν ότι χειρότερο μπορεί να κάνει κανείς για να λύσει ένα τέτοιο πρόβλημα . Αντιθέτως θα οδηγήσει την κτηματαγορά σε μια ζούγκλα παραοικονομίας και με πολλές άλλες μελλοντικές και παράπλευρες συνέπειες. Η κτηματαγορά θα μπορέσει να ισορροπήσει ανάλογα και με τα εισοδήματα των πολιτών, με μέτρα βοηθητικά για ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, με λύσεις για την προσφορά κατοικίες και μέσα από διάλογο που θα πρέπει να έχει η κυβέρνηση με τους φορείς της κτηματαγοράς και όχι με μετρά επιβολής.
Με χαμηλούς μισθούς και υψηλό κόστος ζωής, η αγορά κατοικίας θεωρείται άπιαστο όνειρο για πολλές οικογένειες. Εκτός του προγράμματος «Σπίτι μου 2» τι άλλο θα μπορούσε να γίνει;
Δυστυχώς οι νέοι άνθρωποι δεν έχουν την προοπτική, να αγοράσουν εύκολα μια κατοικία δεδομένης της δυσκολίας στις μέρες μας να αποταμιευθούν κεφάλαια αλλά και της μικρής πιθανότητας δανεισμού μεγάλου χρηματικού ποσού, λόγω των χαμηλών μισθών. Το πρόγραμμα «Σπίτι μου 2» όπως και το «Σπίτι μου 1» δημιούργησε τις συνθήκες ώστε περισσότερος πληθυσμός να φτάσει κοντά στην αγορά ενός διαμερίσματος μέσω επιδοτούμενου δανεισμού, με παράπλευρες αρνητικές επιπτώσεις για την αγορά, όπως την αυξανόμενη ζήτηση με αποτέλεσμα να ανεβαίνουν και πάλι οι τιμές και να δημιουργείται στεγαστικό θέμα, συντηρώντας έτσι έναν συνεχόμενο φαύλο κύκλο.
Πώς λύνεται εν τέλει ο γόρδιος δεσμός της στεγαστικής κρίσης;
Με στοχευμένη στεγαστική πολιτική που θα εστιάζει στο πρόβλημα της ισορροπίας μεταξύ προσφοράς – ζήτησης και θα λειτουργεί σαν εξισορροπιστής. Όπου χρειάζεται με τα αντίστοιχα μέτρα, πάντα βοηθητικά, όχι με μέτρα επιβολής που θα επιφέρουν χειρότερα αποτελέσματα. Είναι απολύτως αναγκαία η σύσταση αυτόνομου Υπουργείου στεγαστικής πολιτικής και ακίνητης περιουσίας για τον συντονισμό μιας μεγάλης γκάμας θεμάτων τα οποία αποτελούν σημαντικά προβλήματα για τους πολίτες , τους επενδυτές αλλά και τους επαγγελματίες της ελληνικής κτηματαγοράς.
Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για τις τιμές των ακινήτων στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια;
Νομίζω ότι το 2025 θα είναι η χρονιά ισορροπίας . Η ελληνική κτηματαγορά έχει αναπτύξει μια μεγάλη δυναμική τα τελευταία χρόνια, ξανακέρδισε την χαμένη λάμψη της, έδωσε λύσεις αλλά αντιμετώπισε και προβλήματα. Συνεπώς θεωρώ ότι δεν θα έχουμε σημαντικές αυξήσεις σε μέσο όρο (εξαιρούμενες τις παροδικές στρεβλώσεις) αλλά οι τιμές θα παραμείνουν σε υψηλούς δείκτες ειδικότερα στα αστικά κέντρα που υπάρχει και μηδαμινή προσφορά.
